#KancelariaProkurent
Kancelaria Prokurent była z Klientami  – kiedy w 1989 r. była zmiana ustroju prawnego w Polsce, kiedy była uchwalana Konstytucja z 1997 roku, kiedy Polska wchodziła do Nato i UE, była kiedy na świecie był międzynarodowy kryzys finansowy w 2008 r. (po upadku Lehman Brothers). Za nami i przed nami dużo dobrego. Z Kancelarią Prokurent jesteście bezpieczni.

#ProkurentLawOffice
The Prokurent Law Firm was with clients – when in 1989 there was a change in the legal system in Poland, when the Constitution of 1997 was adopted, when Poland joined Nato and the EU. We were present when there was an international financial crisis in 2008 (after Lehman Brothers’ collapse). A lot of good is behind us and ahead of us. You can always feel safe with Kancelaria Prokurent/ Prokurent Law Office.

Autorzy/Author: Zespół Kancelarii/ Prokurent Law Firm Team

Zainteresował Cię artykuł, udostępnij go.

Are you interested in the article, share it.

e-mail: koronawirus@prokurent.com

Siła wyższa a klauzula rebus sic stantibus
– zobowiązania umowne

W obecnie panujących okolicznościach, wiele podmiotów gospodarczych ma lub będzie miało kłopoty z wywiązaniem się z zobowiązań umownych. Jednakże nie zawsze musi to dla tych podmiotów oznaczać konieczność ponoszenia negatywnych konsekwencji prawnych takiego stanu, takich jak, przykładowo, zapłata kar umownych bądź naprawa szkody wywołanej nie spełnieniem tych zobowiązań.

Polski system prawny przewiduje co najmniej dwie instytucje prawa służące temu aby strony umowy, w przypadku zaistnienia pewnych niezależnych od nich okoliczności, mogły bronić się przed negatywnymi skutkami niewywiązania się ze swych zobowiązań. Są to siła wyższa oraz klauzula nadzwyczajnej zmiany okoliczności (rebus sic stantibus).

W niniejszym artykule omówimy problematykę siły wyższej, a nadzwyczajnej zmianie stosunków, napiszemy w najbliższym czasie.

W obrocie gospodarczym pojęcie siły wyższej występuje powszechnie, najczęściej pod postacią odpowiednich klauzul umownych, przewidujących brak sankcji (kar umownych, odszkodowania) za niespełnienia zobowiązania umownego dla strony, która nie mogła spełnić tego zobowiązania z powodu zaistnienia siły wyższej. Prawo cywilne nie zna definicji legalnej siły wyższej, jednakże można przyjąć iż jest to zdarzenie, które: (i) jest niezależne od stron, (ii) którego zaistnienia w chwili zawierania umowy nie można było przewidzieć, ale możliwość wystąpienia jest brana pod uwagę oraz (iii) którego skutkom nie można było zapobiec zachowując normalne środki ostrożności. Umowy zawierające klauzule w tym zakresie, zwykle w sposób otwarty wyliczają, co uważać będą za przejaw siły wyższej.

Na siłę wyższą mogą również powoływać się strony umów, które nie zawierają w tej materii żadnych postanowień, zaistnienie siły wyższej jest czynnikiem obiektywnym. Należy jednakże pamiętać o tym, iż skuteczne uniknięcie odpowiedzialności umownej za niewywiązanie się z zobowiązań nie jest uzależnione jedynie od samego zaistnienia siły wyższej, lecz od jej realnego wpływu na możliwość wykonania przez stronę umowy swych zobowiązań.

Miedzy siłą wyższą a brakiem możliwości wykonania zobowiązania musi zachodzić adekwatny związek przyczynowo-skutkowy, a obowiązek wykazania, iż taki związek zachodzi, będzie spoczywał na tej stronie umowy, która nie wywiązała się ze swych zobowiązań i chce uniknąć odpowiedzialności kontraktowej z tego powodu.

W ocenie Kancelarii Prokurent obecna epidemia i związane z nią obostrzenia mogą być uznane zarówno za przejaw siły wyższej jak i nadzwyczajnej zmiany okoliczności. Jednakże zobowiązania umowne stron powinny być poddane indywidualnej ocenie pod kątem wpływu na zdolność do ich wykonywania, podobnie jak wybór instytucji prawnej mającej służyć ochronie interesów strony dotkniętej skutkami siły wyższej bądź nadzwyczajnej zmiany okoliczności. To czy istnieje adekwatny związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy nowymi okolicznościami a zdolnością strony do wykonania swych zobowiązań podlegać będzie bowiem, w większość przypadków, ocenie sądu.